Reizen door Cuba: per huurauto of openbaar vervoer?

Hoeraaa, je hebt plannen om naar Cuba te gaan! Hartstikke tof. En good for you, want NU is het moment om te gaan, voordat de Amerikanisering op volle sterkte losbarst. Ondertussen zijn de commerciële vluchten tussen Amerika en Cuba weer hervat, heeft president Obama als eerste Amerikaanse president in bijna 100 jaar een officieel bezoek gebracht aan Cuba en hebben de Rolling Stones een legendarisch concert gegeven in Havana. Just saying. Goed, dan rijst waarschijnlijk al snel de vraag bij je: hoe ga ik in Cuba rondreizen? Per huurauto of met de bus? Ik zet hier de voors en tegens voor beide opties voor je op een rijtje.

Allereerst: de hoeveelheid vrijheid

Veel mensen huren een auto om Cuba te verkennen. Deze pik je op in de eerste plek waar je aankomt en lever je aan het einde van je reis weer in. Als je met een huurauto reist, heb je ultieme vrijheid. Je zit niet vast aan de vertrektijden van de bus, kunt op een plek blijven zolang als je wilt en daarna weer in de auto stappen. Ook heb je de vrijheid om onderweg een stop te maken als je iets leuks ziet, bijvoorbeeld een schattig koloniaal dorp of een mooie baai met een strandje dat ideaal is voor een picknick. Tijdens mijn eerste reis naar Cuba, twee jaar geleden, hadden we een auto gehuurd en ik vond het geweldig om zelf rond te rijden. We hebben gezwommen in de Varkensbaai, zijn naar Cayo Jutías gereden en konden onderweg het memorial van Che Guevara meepikken zonder dat we in Santa Clara hoefden te slapen. Dat zou met het openbaar vervoer een stuk ingewikkelder zijn geweest. Ook konden we de auto te pas en te onpas stil zetten voor een fotoshoot – zelfs midden op de snelweg, haha.

Als je reist met de bus heb je minder vrijheid, zo is het nou eenmaal. In Cuba is het busverkeer geregeld door staatsbedrijf Viazul, die met comfortabele bussen rijdt op een heleboel verschillende routes. Er rijden vaak slechts enkele bussen per dag, dus je moet je reis goed plannen. Van Havana naar Viñales kun je 2x per dag: 1x ’s ochtends en 1x ’s middags. En van Santiago naar Baracoa zelfs maar 1x per dag (ja… of om 2 uur ‘s nachts). Je hebt dus minder vrijheid, want je kunt niet op elk gewenst moment vertrekken en moet wat meer plannen. En je kunt ook niet onderweg zomaar even stoppen om te plassen, foto’s te maken of een leuk ontoeristisch dorp te verkennen.

Overigens hoor ik wel eens dat je met de bus niet op alle plekken in Cuba kunt komen, en dat is niet helemaal waar. Het klopt dat Viazul niet elk klein gehucht aandoet, maar er is in Cuba ook nog een andere vorm van openbaar vervoer, waar je als toerist ook gebruik van kunt/mag maken – alleen kun je deze info nergens vinden, want de Cubaanse staat heeft liever dat je met Viazul reist.

De alternatieve of aanvullende vorm van openbaar vervoer bestaat uit ‘máquinas’, oftewel gedeelde rammelende oldtimertaxi’s die tussen alle mogelijke plaatsen in Cuba rijden. Voor lange afstanden moet je meerdere malen overstappen en je zal zeer waarschijnlijk maar de helft van een zitplaats hebben wat je gewend bent; ze worden goed volgepropt voor ze vertrekken. Maar ze zijn goedkoop (slechts een paar Cubaanse pesos) en je kunt er dus ook mee naar allerlei uithoeken. Wil je een stuk met een máquina gaan afleggen, vraag dan naar de plaatselijke ‘piquera con máquinas’; dit is de plaats waar alle máquinas vertrekken en je kunt rondvragen of er binnenkort eentje vertrekt naar jouw bestemming. Klein advies: reizen met máquinas is een stuk makkelijker als je wat Spaans spreekt ;-)

 

Ten tweede: het gemak

Dit is een lastige afweging en hiervan kan ik niet zomaar zeggen wat comfortabeler is. Ja, in een auto is alle ruimte voor jou, kun je de muziek hard aanzetten en een raampje open draaien. Je kunt stoppen waar je wilt en genieten van onverwachte plekken onderweg. De meeste huurauto’s in Cuba zijn modern, bijvoorbeeld Kia Picanto’s of Seat Ibiza’s. Maar je kunt ook een Geely treffen; een Chinees automerk waarvan er honderden rondrijden en die soms nieuw zijn en soms…. niet echt ;-)

Ga je met een eigen huurauto op pas dan moet je ook op de weg letten, kaart lezen en de juiste route zoeken. En dat kan in Cuba wat ingewikkelder zijn dan je denkt, want GPS is er officieel niet toegestaan, dus je bent overgeleverd aan een good old papieren routekaart. Ook is de Cubaanse bewegwijzering af en toe non-existent en zul je moeten proberen de weg te vragen in je beste Spaans. Succes.

In een bus kun je je stoel een stukje achterover zetten, muziek luisteren of een boek lezen. Je hoeft niet zelf de weg te zoeken, wordt af en toe een kwartier of half uur bij een wegrestaurant gedropt voor een lunch of wc-stop en kunt even opstaan en de benen strekken. Maar een busreis duurt over het algemeen wel wat langer dan een autorit, omdat een bus nu eenmaal minder hard rijdt. En 10 uur in een bus kan een stuk langer voelen dan 10 uur in een auto.

De bussen van Viazul zijn over het algemeen wel erg comfortabel; er is airco (soms een tikje te koud… haha), ze zijn relatief nieuw, de stoelen zitten fijn en kunnen naar achteren. Toen ik in november met mijn ouders van Viñales naar Trinidad wilde, hebben wij bewust gekozen voor een Viazulbus in plaats van een transfer per privéauto. Simpelweg omdat we met z’n vieren in een auto minder bewegingsruimte zouden hebben dan in de bus. We vonden de bus prima, hebben lekker een dutje gedaan, onderweg geluncht tijdens een stop en kwamen eind van de middag aan in Trinidad.

Wat betreft de betrouwbaarheid van de Viazulbussen: ze rijden keurig op tijd en je kunt absoluut van het tijdsschema uitgaan dat je op de website van Viazul kunt vinden. Ze vertrekken meestal op de minuut af nauwkeurig; tenzij het een doorgaande bus is, dan kunnen ze wel eens een tikje vertraagd op tussenliggende stations aankomen. Maar het schema wordt over het algemeen goed aangehouden en je kunt er op rekenen dat die bussen zullen rijden.

Oh, enneh… Reizen met een máquina is nooit comfortabel, haha. Geen airco, geen vering, ook niet in de oude stoelen, dus ga er maar vanuit dat het een oncomfortabel ritje wordt waarbij je érg dicht op je buurman zit. Maar het is wel goedkoop en de uitgelezen kans om een lokaal gesprekje aan te knopen.

Ten derde: de kosten

Als je met z’n tweeën reist, is rondreizen per huurauto duurder dan reizen per bus. Reis je echter met z’n vieren, dan is het ongeveer even duur omdat je de kosten met meer mensen kunt delen. Een huurauto kost in Cuba al gauw zo’n €50 per dag voor het simpelste model, plus een verzekering van ongeveer €10 per dag. Tel daarbij op dat je onderweg ook nog benzine moet betalen (gemiddeld ook zo’n €10 per dag) en je komt ongeveer uit op €70 per dag voor de allerkleinste huurauto; met z’n tweeën is dat dus €35 per persoon per dag voor je vervoer.

De Viazulbussen in Cuba zijn niet persé heel goedkoop; zo kost een rit van 3,5 uur van Havana naar Viñales $12 per persoon en ben je voor de rit van Havana naar Santiago de Cuba $51 per persoon kwijt. Maar die laatste is wel een flinke rit van 15 uur, die je ’s nachts kunt afleggen; zo spaar je de kosten van een overnachting uit. Wat betreft de buskosten voor een hele reis: stel dat je bijvoorbeeld in twee weken een rondje maakt langs Havana – Viñales – Trinidad – Santa Clara – Varadero – Havana, dan ben je met de Viazulbussen in totaal ongeveer €100 per persoon kwijt. Verspreid over die twee weken is dat een stuk minder geld per dag dan de huurauto als je met z’n tweeën reist.

Kun je van tevoren vanuit Nederland je vervoer regelen?

In Cuba zijn geen internationale autoverhuurders, zoals Hertz of Budget; er zijn alleen lokale aanbieders. Wil je een auto huren, check dan de website van TUI Cars; hier kun je online een auto boeken bij een van de Cubaanse aanbieders. Het is een van de enige websites op het hele internet waar je zelf je auto in Cuba kunt reserveren!

Zorg sowieso dat je je auto ruim op tijd reserveert, want ze raken al weken van tevoren uitverkocht. Sterker nog, dit jaar is de vraag zoveel groter dan het aanbod, dat de auto’s zelfs al drie maanden van tevoren uitverkocht raken. Wacht er dus niet te lang mee; geboekt is geboekt en wachten op een aanbieding heeft met de staatsprijzen geen zin. Let ook op: sommige huurauto’s van TUI Cars in Cuba worden uiteindelijk na enkele tijd wachten toch niet bevestigd; je bent een stuk zekerder van je auto als je deze zo lang mogelijk van te voren boekt.

Overigens levert REX de beste auto’s; ze zijn dan ook een stukje duurder. VIA, Cubacar en Havanautos komen daarna; de service is wat minder goed, maar het kost dan ook wat minder. Nog een tip voor wie van plan is met de auto van west naar oost te rijden: REX is de enige aanbieder die geen dropoff-kosten rekent als je je auto ophaalt in Havana en vervolgens weer inlevert bij het REX-kantoor in Holguin/Guardalavaca of in Santiago de Cuba. Dat kan flink schelen in de kosten, want die dropoff-fees zijn soms wel meer dan $100. Dan had je voor dat geld dus een fijnere auto kunnen huren zonder dropoff-kosten, in plaats van een goedkopere aanbieder met extra kosten.

Wil je reizen per bus, dan is de website van Viazul onmisbaar. Online kunt je alle routes checken en zien hoe laat welke bus vertrekt; geweldige info en ik zou je aanraden printscreens te maken van alle routes die je wilt afleggen, want je kunt de website in Cuba niet echt gemakkelijk raadplegen bij gebrek aan internetconnecties ;-) Je kunt je bustickets hier met een creditcard ook online boeken. En dat is dit jaar zeker aan te raden! In voorgaande jaren kon je ter plekke op het busstation nog wel kaartjes kopen voor een rit over enkele dagen, maar ik hoor nu dagelijks dat er busroutes uitverkocht zijn, al enkele weken vooruit zelfs. Houd de website van Viazul goed in de gaten; soms kun je tickets 1 maand vooruit kopen, soms 2 maanden. Zit er bovenop en koop ze direct als jouw data beschikbaar komen, want echt waar: ze raken uitverkocht. En niks is zo irritant als ter plekke alternatief vervoer regelen (want dat is duur en kost veel tijd en frustratie), of je reisplan om moeten gooien simpelweg omdat je geen buskaartjes hebt kunnen bemachtigen.

Wat je ook kiest, huurauto of Viazulbus, zorg er dus voor dat je op tijd van te voren reserveert en je reis plant. Eerder schreef ik er ook al dit artikel over: de nieuwste Cuba-tips, vers van de pers. Cuba is geweldig en ga er vooral allemaal heen. NU. Maar bereid je wel voor, zodat je het maximale uit je reis kunt halen.

Wil je verder lezen over Cuba? Check dan ook eens de volgende artikelen:

> Mijn ideale route voor drie weken Cuba
> Mijn favoriete casas particulares in Cuba
> Wat kost dat nou, zo’n reis naar Cuba?

Of ga naar het overzicht met alle Cuba-artikelen, zoals tips voor Viñales, Trinidad en adresjes voor het lekkerste eten.

Dit artikel bevat affiliate links. Meer weten?

---

Wat spreekt je meer aan, reizen per auto of bus? Of als je ervaring hebt met een van beiden, laat een comment achter voor wie nog moet beslissen!