… Hoe heeft hij onze zes maanden in Zuid-Amerika beleefd?
Sinds een week ben ik weer terug in Nederland. Superfijn om al mijn lieve vrienden en familie weer te zien. En tegelijkertijd ook niet zo leuk natuurlijk, omdat ik hier nu weer alleen zit en Jesús in Cuba. Nou ja, we zijn het gewend van eerdere periodes, maar leuk is anders merk ik nu wel na deze eerste week. Tijd voor een leuk verhaal dan maar! :-) Nadat jullie bijna een half jaar lang hebben kunnen meegenieten van ons avontuur, weten jullie ondertussen wel hoe ik deze Zuid-Amerika trip heb beleefd. In mijn persoonlijke maandupdates kon je lezen hoe het ging qua freelancewerk, hoe ik dacht over het niet-hebben van een huis en hoe leuk ik het vond om rond te reizen en nieuwe plekken te ontdekken. Maar dit is natuurlijk allemaal geschreven vanuit mijn perspectief. Daarom leek het me leuk om een ‘interview’ met Jesús te doen, zodat jullie ook eens van hém kunnen horen hoe hij deze trip van zes maanden ervaren heeft. Want een Cubaan op reis, dat blijft toch een interessant fenomeen ;-) Here we go!
Holaaa Jesús! :-) Wat heb je tijdens deze reis geleerd?
“Ooooh, zoveel dingen! Echt ongelofelijk. Ik heb geleerd om zekerder te zijn van mezelf en meer naar buiten te treden, bijvoorbeeld om de weg te vragen of in een winkel iemand aan te spreken als ik wat nodig heb. In Cuba woon ik in een buurt waar ik werkelijk iedereen ken en het was voor mij in het begin wel even wennen om tussen allemaal onbekenden te zijn, ik kroop daardoor in het begin een beetje in mijn schulp. Maar nu heb ik er geen problemen meer mee om onbekenden aan te spreken voor iets.
Ook heb ik geleerd hoe het is om ‘vrij’ te zijn, om me een vrij persoon te voelen. In Cuba ben je natuurlijk nooit echt vrij, de staat bepaalt een boel voor je, wat voor werk je doet, wat je eet. Ook is er altijd het gevoel dat je stiekem moet zijn, dat iets wat je doet niet mag, dat de politie bij je aan kan kloppen. In Zuid-Amerika heb ik zoveel mensen gezien die een winkeltje hebben, op straat iets verkopen, in hun tuin wat verbouwen… Allemaal dingen die in Cuba niet kunnen. Het zal lastig zijn om zometeen weer in Cuba te zijn, want ik denk dat ik vooral het gevoel van vrijheid ga missen.
En als laatste heb ik geleerd dat je niet dood gaat van een beetje werken. In Cuba werken de mensen met een staatsbaan zo min mogelijk, want of je nou hard werkt of niet, je verdient er toch geen cent mee. Daarom heerst er een nogal luie cultuur, niemand slooft zich uit, iedereen doet net genoeg om rond te komen en meer niet. Maar tijdens mijn baantjes in Bolivia heb ik het echt zo naar mijn zin gehad! Ik vond het ontzettend leuk, samenwerken met collega’s, nieuwe dingen leren, werken met klanten en toeristen. En als je hard werkt, krijg je meer fooi, dat is toch geweldig.”
Wat was je hoogtepunt tijdens deze reis?
“Mijn meest fantastische moment was absoluut op de Galápagoseilanden, aan het einde van onze reis. In Cuba denkt niemand aan reizen, het is voor veel mensen nou eenmaal geen optie omwille van het geld. De Galápagoseilanden zijn al helemaal geen optie, daar durf je als Cubaan niet eens over te dromen. Ik voelde me af en toe ook best emotioneel toen we er eenmaal waren, dat ik daar op dat strand tussen die zeeleeuwen stond, als Cubaan… Ja, dat was echt wel heftig.
Ook veel indruk op mij maakte het eten. Dat is in Cuba natuurlijk ook niet echt bijzonder, de gemiddelde familie eet een boel rijst met bonen die door de staat op de bon worden aangeboden. Als er wat geld is, wordt er vlees of groente bij gekocht, maar vaak tref je ook lege schappen in de winkel omdat het er nou eenmaal gewoon niet is. Ik had nooit gedacht dat ik zoveel verschillende soorten eten zou kunnen uitproberen in zowel Ecuador als Bolivia. Rundvlees, lamavlees, aardappelen, broccoli… En hamburgers met cola bij de McDonalds! Plus alle soorten fruit, ik ben echt groot fan geworden van aardbeiden. Die ga ik zometeen in Cuba echt missen. Aardbeien kennen we in Cuba alleen uit films!”
Zijn er andere dingen tijdens deze reis die indruk op je hebben gemaakt?
“Nou, mijn absolute favoriete activiteit: vliegen! Het maakt niet uit hoeveel vluchten ik maak, het kunnen er nóg twintig zijn, maar wow wat is dat gaaf. Ik vind het elke keer nog steeds spannend en bijzonder. De eerste wens of droom die ik vroeger had voor de toekomst, was het hebben van een fiets. Die kreeg ik op mijn vijftiende van mijn vader. Mijn tweede droom was vliegen. Nog steeds voelt het als iets onwerkelijks, als ik in zo’n vliegtuig stap. Het is echt een heel sterk gevoel van geluk dat me dan overvalt.”
En zijn er dingen in Bolivia die je bijzonder vond?
“Daar is natuurlijk maar één antwoord mogelijk: sneeuw! Ik wilde sneeuw zien en aanraken en dat is gelukt, tijdens onze trip naar Uyuni. Dat was voor mij echt een bijzonder moment, al die vulkanen en lagunes deden er op dat moment niet meer toe, haha. Het woord ‘sneeuw’ is voor Cubanen iets magisch, het is bijna onmogelijk om ooit in je leven sneeuw te zien, omdat dat immers betekent dat je van het eiland af bent en aan het reizen bent, en dat is iets wat voor veel Cubanen niet is weggelegd.”
Wat was je dieptepunt tijdens de reis, of wat vond je het minst leuk?
“De vlucht van La Paz naar Santa Cruz in Bolivia. Vreselijk! Er woedde een flinke storm buiten, waarbij we dwars door een pak wolken vlogen waar op dat moment bliksemschichten doorheen gingen. Zo raar om bliksem van boven te zien! Dat was het engste moment van mijn hele leven, ik had het niet meer. Trouwens, ik vond over het algemeen genomen heel Bolivia niet zo top. Het is een mooi land hoor, met prachtige landschappen, maar de steden zijn soms best smerig en het welvaartsniveau is behoorlijk laag. Ik hou nou eenmaal meer van nieuw en modern; ik woon immers zelf in een land waar ik elke dag genoeg oude en ‘authentieke’ dingen zie, haha! Hmmm oh ja, en van wandelen ben ik ook niet echt fan. De stad verkennen of een rondje lopen vind ik ondertussen wel leuk, maar een driedaagse wandeltocht zoals de Quilotoa Loop hoeft van mij echt niet. Ondanks dat de uitzichten wel echt heel mooi waren, maar die had ik ook wel in een dagje kunnen zien.”
Zijn er dingen uit Cuba die je op reis erg hebt gemist?
“Wat ik het meest mis is mijn familie. Mijn vader, moeder, oma. Ik woon al mijn hele leven bij hen in huis en ben nog nooit zo lang weg geweest. Ze missen mij ook erg, gewoon, de levendigheid in huis. We zijn zo aan elkaar’s nabijheid gewend. Ik belde tijdens onze reis een keer per week naar huis, want bellen naar Cuba is nou eenmaal erg duur, en daarna voelde ik me altijd een stuk beter. Dan voelde het alsof ik even thuis was geweest. En dan belde ik niet alleen naar mijn eigen huis, maar soms ook naar de buurman of een neef, gewoon zoals dat gaat in Cuba, daar ouwehoer je met iedereen… Iets wat ik ook erg heb gemist: ‘arroz congris’, oftewel de Cubaanse rijst met zwarte bonen. Dat is hetgeen wat ik ga eten op de eerste dag dat ik thuiskom! We hebben in Cuba soms niks anders te eten dan deze rijst met bonen, maar nu ik het een paar maanden niet heb gehad, ben ik het ook daadwerkelijk gaan missen. Gek hè.”
Heb je zin om voor twee maanden terug naar Cuba te gaan? Hoe zal dat zijn, denk je?
“Alles was hier heel mooi en bijzonder tijdens deze zes maanden, maar terugkeren naar Cuba, dat is wel echt een heel sterk gevoel. Mijn moeder weer zien, mijn oma… Oma dacht dat ze deze zes maanden niet zou overleven en dat we elkaar bij ons afscheid in maart voor de laatste keer hadden gezien. Maar ze is een taaie en is er nog hoor, dus die krijgt een grote knuffel als ik terugkom. Ik kijk er ook naar uit om hen de kadootjes te geven die ik gekocht heb, dingen die ze in Cuba nauwelijks hebben, ondergoed, sokken, een mooi paar schoenen voor mijn vader… En ik heb ze nog nooit eerder kado’s kunnen geven, dus dat is een bijzonder gevoel voor mij. De eerste dag terug in Cuba zal alles geweldig zijn, maar daarna zal het wel wat moeilijker worden. Zonder internet, zonder jou… Ik ben zes maanden lang tussen zoveel levendigheid geweest, gebouwen, geluiden. En nu ga ik weer naar mijn rustige plekje in Viñales, tussen de vogels en het hanengekraai. Maar ik heb wel echt zin om nu even terug te gaan, ik denk hoe ver en hoe lang ik ook reis, dat warme gevoel van terugkeren zal altijd wel blijven.”
Welke dingen die je tijdens deze zes maanden hebt geleerd of gezien, wil je graag delen in Cuba?
“Ik wil vertellen over alle plekken waar ik ben geweest. Over de Galápagoseilanden, ik heb een haai gezien! Ik heb sneeuw aangeraakt, ik was in een woestijn van zout. Ik heb een canopytour gedaan, bungelend aan een kabel… Ik heb twee dagen nodig om alles te vertellen wat ik heb gezien en gedaan. Ik heb geleerd te werken! Ik dacht dat allerlei dingen heel moeilijk zouden zijn, maar je kunt alles leren. In het begin was ik echt wel een beetje zenuwachtig en terughoudend, maar met wat inzet kun je alles leren. En natuurlijk wil ik hen vertellen over het internet. Dat is het echt het mooiste wat ik in mijn leven heb gezien, haha. In het begin kon ik het niet geloven, je typt een zin in Google en kunt vervolgens alle info vinden. Je stelt een vraag, wat je maar wilt, en je kunt het antwoord vinden. En ik kan bijvoorbeeld video’s over Viñales zoeken en vervolgens mensen zien op Youtube die ik ken uit mijn dorp! Dat is toch te bizar voor woorden, hoe moet ik dat ooit uit gaan leggen?”
En wat vind je van de volgende plannen, op naar de Balkan?
“Het volgende plan is voor mij helemaal prima. Na twee maanden in Cuba bij mijn familie heb ik wel weer zin om te vertrekken, én vooral natuurlijk om jou weer te zien. Ik hoop in Servië een beetje te kunnen werken, in bars of hostels of zo, desnoods vrijwillig via bijvoorbeeld Workaway zoals ik ook in Ecuador heb gedaan, om daar ook weer veel dingen te kunnen leren. Het voelt wel als een geweldige kans die ik nu heb, die bijna niemand in mijn land heeft. Ik ben er trots op dat ik kan reizen. Naar Europa… Ik kan het nog steeds niet geloven. In mijn hoofd had ik nooit gedacht dat ik ooit naar Europa zou gaan, wow! Het zal wel spannend zijn om in een land te zijn waar niemand Spaans spreekt, voor het eerst in mijn leven. Maar ik ga weer trouw verder met mijn Engelse studieboek als ik in Cuba ben en uiteindelijk zal het wel goed komen! Dat heb ik van jou geleerd: uiteindelijk komt alles goed als je er hard voor werkt. Ik heb er ook heel veel zin in, ondanks dat het hartje winter zal zijn… Misschien ligt er wel een meter sneeuw. Dat wordt weer een nieuwe ervaring om bij te schrijven op het lijstje, wonen in Europa in de winter, haha!”
That’s it! Als jullie nog brandende vragen hebben, laat het me vooral weten. Dan stel ik die nog even op afstand en laat ik jullie het antwoord weten!
30 Comments
Super leuk om dit te lezen Jesus (Ed, ik ga er even vanuit dat jij dit voor Jesus vertaalt ;-)), wat een ontwikkeling heb jij doorgemaakt, uniek voor een Cubaan denk ik zo! Geniet van je tijd thuis en veel succes en plezier op jullie volgende avontuur samen!! Liefs
Aaaaaah lief! Ja, ik zal het vertalen en doorgeven :-) Ik sprak ‘em gisteren en hij verveelt zich nu al in Cuba… Oefff, haha.
Geweldig verhaal, prachtig om te lezen. Heel vrolijk, heel lief (naar jou toe :)) maar ook wel aangrijpend soms omdat je er als Europeaan toch snel went aan dingen die voor ons alledaags zijn (Mcdo, internet, een fiets, sneeuw…).
Echt hè… Toen we daar waren raakte ik eraan gewend, maar zóveel dingen waren voor hem nieuw! De eerste maand had hij ook echt wel een beetje een ‘cultuurshock’. Maar uiteindelijk ging het helemaal top. Ben benieuwd hoe Europa straks gaat zijn!
Bijzonder om te lezen Edith & Jesus! Heel schattig ook de antwoorden hihi. Hoe houden jullie nu eigenlijk contact zonder internet, veel dure telefoontjes? ;) Ik las laatst wel een artikel (volgens mij via jou) dat Cuba nu een aantal wifi punten heeft! En interessant dat Jesus ook zoveel over Cuba deelt. Ik vind het altijd nogal hypocriet als mensen zeggen dat Cuba moet blijven zoals het is/was, zonder de importrechten en zo. Maar dat betekent eigenlijk dat diegenen het de Cubanen misgunnen om fruit, groenten, elektronica en al dat soort dingen te importeren.. Fijn dat ie nu weer even quality time met z’n familie heeft, hij heeft veel avonturen te delen! ;)
Normaal gesproken sms’en we dagelijks – lekker oldskool, haha – en we bellen ongeveer 1x per week. We zijn het gewend van ‘vroeger’, maar ik merk wel dat ik het deze keer gewoon echt een stuk minder leuk vind! Er zijn sinds kort inderdaad een aantal wifispots in Cuba en de kosten van een internetkraskaart voor een uur zijn ook naar beneden gegaan; het kost nu nog ‘maar’ $2 per uur. Voor de gemiddelde Cubaan is dat echter alsnog een heel groot deel van zijn maandsalaris… Er veranderen op dit moment in Cuba zeker wel dingen, maar voor de Cubanen zelf duurt het lang voordat hun levensstandaard wat verbetert. Vermoedelijk zijn het eerst de toeristen en zakenmensen die kunnen profiteren van de ontwikkelingen. It takes time…. zoals alles in Cuba ;-)
Leuk om te lezen zeg! Ik heb al je avonturen trouw gevolgd, maar ook leuk om zijn kant van het verhaal te lezen. En straks naar de Balkan, die jongen gaat een cultuurschok krijgen haha;-)
Leuk dat je ons trouw volgt! :-) En echt hè, ik ben zo benieuwd hoe de Balkan gaat bevallen…!
Wat een geweldig interview en wat een goed idee om Jesus aan het woord te laten. Ik vind het echt heel bijzonder om te lezen hoe hij de afgelopen maanden heeft beleefd. Zes maanden reizen is voor ons al heel wat, met al die indrukken en belevenissen, maar hij heeft tien keer zoveel te verwerken gekregen! Ik hoop dat hij even kan genieten van het thuis zijn, maar dat deze maanden ook heel snel voorbij gaan, zodat jullie weer samen op pad kunnen. Het lijkt me echt pittig om weer uit elkaar te gaan na zes maanden intensief samenzijn. Op naar mooie nieuwe avonturen!
Ja ik kreeg eigenlijk zoveel vragen over hoe Jesús het allemaal vond, dat ik dacht: dat moet ‘ie zelf vertellen! En ik kan ‘em geen gastblog laten schrijven, dus dan maar in de vorm van een interview ;-) Ik had het ook een beetje onderschat hoor, zijn cultuurshock. Ik dacht: we blijven een maandje in Quito, kan hij ‘even wennen’, en daarna gaan we lekker full speed vooruit. Oeps, dat was toch een beetje mijn westerse stroomversnellingsmentaliteit, haha. En ik ben nu al weer de dagen aan het aftellen hoor :-)
Heel leuk om te lezen! En ook hoe intens een eerste keer reizen/iets doen op reis kan zijn.
Het intense gevoel wat ik tijdens mijn eerste reis naar Indonesie had voel ik zelden nog…
Ja het was erg leuk om af en toe even door zijn ogen te zien en beleven hoe het ook alweer is als je voor het eerst op reis bent!
Wat leuk om zo met jullie mee te kunnen leven en reizen en nu ook te horen hoe Jesus het heeft ervaren, als Cubaan. Wat hij ook verteld over internet…ieta wat voor ons heel normaal is, is dat voor hem niet altijd. Lijkt me soms moeilijk maar ook heel mooi om dat te zien, voor jou Edith. Ik ben nu trouwens wel heel nieuwsgierig naar zijn eerste dagen op Cuba…;-) Hoe reageerde iedereen op zijn verhalen en hoe gaat het met hemzelf?
Thx Bea! Aaah ja de hele buurt hing aan zijn lippen vertelde ‘ie! Hij heeft onderweg steeds filmpjes gemaakt voor het thuisfront, met begeleidende uitleg en al, haha… En bij thuiskomst zijn ze met de hele barrio naar de buurman gegaan die een tv met USB-aansluiting heeft, zodat ze samen alle filmpjes konden kijken. Briljant natuurlijk, haha! Zo’n filmpje zou ik eigenlijk nog een keertje hier moeten posten, echt te grappig hoe hij dan vertelt over sneeuw, ijs, de supermarkt… :-)
Hey Edith, wat een geweldig stuk! Die verschillen, zijn gedachten en bevindingen; super mooi! Wil je hem de groetjes doen en zeggen dat hij vaker een stuk mag schijven door zijn ogen?! Leuk! Groetjes, Veerle
Ik heb ‘em vandaag gebeld en even verteld dat ‘ie zo’n beetje een halve beroemdheid is geworden op mijn blog, haha! En dat ‘ie misschien maar een grotere rol moet gaan spelen op mijn blog, met een gastcolumn ofzo :-) Je krijgt de groetjes terug!
Wow… Stiekem werd ik er best emotioneel van om te lezen. Ondanks dat ik mezelf totaal niet als wereldvreemd zie, was ik toch verbaast om nu van een Cubaan te horen wat het is om in Cuba te leven èn om de wereld buiten Cuba te ontdekken…!! Heel bijzonder, en te gek dat jullie dit samen meemaken! Jammer dat we qua Skype-time zone straks wat meer uitdaging hebben :) maar we houden contact!!!!!!! Xx
Ja het is eigenlijk best heftig hè? Ik vergeet het soms, omdat we elkaar toch al behoorlijk lang en goed kennen, en ook Cuba ken ik ondertussen door en door. Maar het is een gek land hoor, en alle 11 miljoen Cubanen die er zijn, kennen dus allemaal deze buitenwereld niet… Laten we vooral binnenkort weer even bijkletsen op Skype! Volgende week zondag misschien? Ik app je even! x
Wat moet het voor Jésus bijzonder zijn om te reizen en andere landen en culturen te zien. Hij ziet er zo blij uit met zijn frietjes! En wat lief dat je hem voor zo’n lange tijd meeneemt naar plekken waar hij anders misschien wel nooit zou komen. Wat ik me al een tijdje afvraag: communiceren jullie in het Spaans? Spreek je vloeiend Spaans en hoe heb je dat geleerd? Het lijkt me wel lastig om in een andere taal met een geliefde te praten, of ervaar jij dat anders? Al is de taal van de liefde natuurlijk universeel. ;-)
Hihi, nou het is niet helemaal zo dat ik ‘em meeneem hoor; zonder hem was ik hier waarschijnlijk zelf ook niet heen gegaan. Maar ik snap wat je bedoelt ;-) En we praten samen inderdaad Spaans! Zo’n anderhalf jaar geleden, toen we elkaar leerden kennen, was dat bij mij van het niveau beginnerscursus-en-een-beetje-meer. Maar ondertussen zit ik wel op intermediate niveau hoor, ik heb in Nederland wat cursussen gevolgd en een half jaar in Zuid-Amerika helpt ook. We zijn er zelf helemaal aan gewend hoe we met elkaar praten en ik heb niet het gevoel dat ik daarin iets mis of dat iets ons belemmert; alleen als we een woordenwisseling of ruzietje hebben, wil ik nog wel eens gefrustreerd raken omdat ik de juiste woorden of emoties niet goed kan uitdrukken. Verhit discussiëren in het Spaans moet ik nog beter leren ;-) Daarbij heb ik eerdere relaties gehad die in het Engels en het Frans waren, dus blijkbaar zoek ik het ook een beetje op, haha!
Wat een fijn interview om te lezen. Hele leuke, doordachte antwoorden ook van hem en wat een super leuke foto’s!
Aah dank je, ik zal het doorgeven! :-)
Wat leuk om te lezen zeg. En een goed idee om Jesus aan het woord te laten :-) Een aantal punten zijn voor mij ook heel herkenbaar. We hebben een aantal jaren geleden 2 van onze Cambodjaanse stichting medewerkers uitgenodigd om een aantal dagen mee te komen naar Laos. Ze hadden gedacht nooit in hun leven te vliegen. Die gezichten van hun waren geweldig. Zippen met één van hun in de bergen rondom Luang Prabang. Geweldig om iemand te zien genieten van al die nieuwe indrukken! Ik ben benieuwd wat hij van Europa gaat vinden!
Dit is echt super om te lezen, leuk interview! Zo gek dat ik zit te zeuren om sneeuw en iemand anders nog nooit sneeuw heeft gezien. Heel leuk dit :)
Ontzettend genoten van dit interview met Jesús! Heerlijk met een grote kop thee, genesteld op de bank, met een grote glimlach zijn verhaal gelezen… Inderdaad een súper leuk idee om hem vaker aan het woord te laten! En hoe leuk inderdaad om de reacties uit zijn omgeving (live) te zien :-) Ik kijk uit naar de volgende verslagen, die van jou én die van Jesus! Liefs!
Aaaah ja leuk hè! Hij vond het ook echt heel leuk om in Cuba te horen dat iedereen zo enthousiast reageert op het interview! :-)
Wat een verhaal Edith! Heel bijzonder. Ik heb zelf een vriend uit Mexico die ook heel wat heeft meegemaakt in zijn land; maar nu hij al meer dan 7 jaar in Europa leeft vergeet ik af en toe hoe Europees hij geworden is. En Cuba is natuurlijk een land op zich; qua vrijheid is het een uiterste. Fijn dat jullie samen zijn ondanks de afstand!
Jee wat interessant! Hebben jullie elkaar in Mexico ontmoet, of ergens anders? Wij zijn nu allebei alweer een maand in ons eigen land, voor een vrienden-en-familie-tussenstop, en hebben nog een maand te gaan. Vreselijk, ik weet niet wat ik dacht toen we dit plan maakten, haha!
Mooi en inspirerend interview;=) Zo gaaf om te zien wat dat nu met een Cubaan doet, buiten Cuba gaan:)
Bijzonder hè? Ik las dit interview zojuist zelf ook even terug, en het lijkt alweer zó lang geleden! Ondertussen is Jesús alweer een stuk meer door de wol geverfd, haha. Alles stap voor stap, en dat werkte voor hem (en voor mij) heel goed. Komende week komt er een blog over zijn ervaringen in Zuidoost-Azië online! Wie had dat gedacht, toen ik drie jaar geleden dit stuk over Ecuador & Bolivia schreef…