Santiago de Cuba: het swingende oosten van Cuba

Santiago de Cuba ligt bijna duizend kilometer ten oosten van Havana. En dat merk je: de invloed van hoofdstad Havana voelt hier ver weg. Santiago de Cuba trekt zijn eigen plan, de stad is wat puurder en rauwer en nog niet zo gepolijst voor toeristen, zoals de binnenstad van Havana Vieja wel is. Niet iedereen is gecharmeerd van Santiago en veel reizigers gaan na een nachtje snel weer door. Maar wij brachten er 2x vijf volle dagen door en vonden de stad eerlijk gezegd hartstikke leuk. Misschien moet je gewoon even weten waar je zijn moet. Gelukkig voor jullie hebben wij al onze favoriete spots in Santiago de Cuba opgeschreven en we delen ze graag!

Laatste update: nieuwste tips toegevoegd in oktober 2021

Stad vol criminaliteit en broodjes mensenvlees?

Jesús was voordat hij mij leerde kennen nog nooit in Santiago de Cuba geweest en wilde er eigenlijk ook niet heen. Hij kende de stad alleen van slechte verhalen; zo zou er veel criminaliteit zijn, kun je er niet veilig over straat, zijn de mensen er heel arm en verkopen ze er hondenvlees (volgens sommige verhalen zelfs mensenvlees!) op straat. Ook de familie van Jesús vond het helemaal niks dat ik hem meesleurde naar Santiago… Ondanks dat ze er allemaal nog nooit waren geweest en eigenlijk ook niemand kende die er ooit voet had gezet. Dat geeft maar aan hoe ver het westen en oosten van Cuba gevoelsmatig uit elkaar liggen.

Toch gingen we naar Santiago de Cuba en na vijf volle dagen in de stad moest ook Jesús toegeven dat hij het er hartstikke naar zijn zin had. Hij voelde zich er zelfs veiliger en meer op zijn gemak dan in Havana, waarschijnlijk doordat het wat compacter is en met minder jineteros (vrij vertaald als ‘irritante personen’ die je een taxi of excursie of restaurant willen aansmeren). We hebben in vijf dagen de stad en omgeving goed verkend en delen graag onze favoriete spots met je.

#1 Dwaal door de oude Franse wijk Tivolí

Het centrum van Santiago ligt rondom Parque Céspedes, een vierkante plaza met veel groen, omzoomd door koloniale overheidsgebouwen en een kathedraal. Je kunt de bezienswaardigheden in de buurt prima te voet verkennen vanuit het Parque Céspedes. Ten zuidwesten ligt de oude Franse wijk Tivolí. Eind 18^e eeuw trokken er een boel Franse kolonisten van nabijgelegen Haïti naar Santiago de Cuba, en niet veel later kwam ook een deel van de vrijgevochten Haïtiaanse zwarte slaven naar de stad. Nog steeds vind je rondom Santiago de Cuba veel meer zwarte Cubanen dan in de rest van het land. De wijk Tivolí voelt arm en soms een beetje grimmig, maar overdag kun je er prima een wandeling doorheen maken. Stop even bij El Balcón de Velázquez, waar je voor $1 entree het balkon op kunt met een mooi uitzicht over de rode dakpannen van de huizen in Tivolí. En tussen de straten Santa Rita en Joaquín Castillo Duany vind je de Escalinata de Padre Pico, een lange steile trap langs pastelkleurige huizen die garant staat voor een paar mooie foto’s.

#2 Neem een kijkje in de ‘moderne’ winkelstraat

Aan de andere kant van Parque Céspedes vind je juist de moderne kant van Santiago de Cuba. Calle José Antonio Saco is de winkelstraat, typisch Cubaans met veel staatsgerunde restaurants en winkels met halflege schappen. Maar je vindt er ook de voorzichtige eerste vormen van kapitalisme: winkels met sportschoenen en kleding, kinderspeelgoed en beautywinkels. Ook zijn er kraampjes waar je streetfood kunt proberen (als je het aandurft), bijvoorbeeld hamburgers en kroketten. De straat en de buurt eromheen heeft een gezellige buzz. Vaak vind je in Parque Serrano, aan de Calle José Antonio Saco, een boel mannen die onder luid geroep een potje domino spelen. Ze vinden het vaak hartstikke leuk als je er bij komt staan!

#3 Drink een cocktail op het rooftopterras van Casa Granda

Nadat je een rondje door downtown Santiago de Cuba hebt gemaakt, is het tijd om even uit te puffen. Want welk seizoen het ook is, in Santiago is het altijd bloedheet. De perfecte plek om wat verkoeling te zoeken is het dakterras van Hotel Casa Granda, aan Parque Céspedes. Er is een bar beneden in de lobby, leuk voor wat snacks en een drankje in de avond. Maar overdag kun je het beste vanuit de lobby de lift pakken naar de rooftopbar. Een minimale consumptie van $3 is verplicht, maar dat is geen straf want de mojito’s smaken prima en het uitzicht over de stad Santiago en de haven is top.

Hotel Casa Granda, Calle Heredia #201, ingang tussen Calle San Pedro en Calle San Felix, Santiago de Cuba.

#4 Verdiep je in de geschiedenis van Cuba

De stad Santiago de Cuba speelt een belangrijke rol in de geschiedenis van Cuba, en vooral voor de positie van Fidel Castro. Op 26 juli 1953 heeft Fidel een aanval uitgevoerd op de militaire Moncada-kazerne in Santiago, waar de soldaten van de heersende leider Batista gestationeerd waren. Eerlijk gezegd mislukte de aanval en Fidel Castro verloor een heleboel van zijn guerrillastrijders… Maar de datum 26 juli stond vervolgens symbool voor het hergroeperen van de troepen van Fidel in Mexico en het voorbereiden van een aanval per boot om een nieuwe guerilla uit te voeren. Die was uiteindelijk in 1959 succesvol. Tenminste, dit is het verhaal van de Cubaanse revolutie in een heeeeeele kleine notendop ;-) Nog steeds is 26 juli een nationale feestdag in Cuba en de Moncada-kazerne in Santiago de Cuba is intussen omgetoverd tot een lagere school, waarbij in een vleugel van het gebouw een museum over de geschiedenis van Cuba te vinden is. Best interessant voor wie wat meer wil begrijpen van de ingewikkelde geschiedenis van het land.

Cuartel Moncada, entree van het museum zit bij de hoek Avenida Moncada / Calle Trinidad. Entreekosten $2.50 per persoon.

#5 Een avondje uit in een van de muziekhuizen

Bijna alle Cubaanse muziekgenres en dansstijlen zijn geboren in Santiago de Cuba. Je vindt in de stad dan ook veel bars en muziekhuizen waar elke avond live optredens worden gehouden. Een avondje uit moet dan ook zeker op je to-do-lijst staan in Santiago. Vlakbij Parque Céspedes vind je de Casa de la Trova, een staatsgerund muziekhuis waar de beroemde Buena Vista Social Club vaak heeft gespeeld. In de zaal boven kun je cocktails drinken terwijl de band van die avond livemuziek speelt. Kleine opmerking: ‘trova’ staat voor troubadour en de muziekstijl die hier wordt gespeeld is soms nogal zwaar en melancholisch van toon. Typische volksmuziek, maar verwacht dus geen opzwepende salsabeats. Naast de Casa de la Trova vind je in Santiago nog veel meer muziekhuizen: zo is daar de Casa de la Musica, de Casa de las Tradiciones en de Patio de los Abuelos. Ook hier wordt traditionele muziek gespeeld. Zoek je wat hippers? Ga dan naar Club 300 op Calle Aguilera, om de hoek van Parque Céspedes. Hier wordt salsa, jazz en reggaeton gespeeld. Het kan er nogal hitsig en zweterig aan toe gaan… Zeg niet dat ik je niet gewaarschuwd heb ;-)

Casa de la Trova, Calle Heredia #208 tussen San Pedro & San Felix; Casa de la Musica, Calle Corona #564 tussen Aguilera & Enramada; Casa de las Tradiciones, Calle Rabi #154; Patio de los Abuelos, Calle Francisco Perez Cardbo #5, aan de Plaza de Marte; Club 300, Calle Aguilera #302 tussen San Pedro & San Félix. Entree varieert van gratis tot $5.

#6 Eten in een paladar

Wie wat van mijn eerdere artikelen heeft gelezen over bijvoorbeeld Havana en Viñales, weet dat het lekkerste eten niet te krijgen is in de staatsrestaurants, maar in de privégerunde paladares. Ik schreef er ook al eens over in mijn artikel Lekker eten in Cuba – mijn tips en adresjes. In Santiago de Cuba aten wij fantastisch lekkere kreeft in Paladar Primos Twice, in een achteraf-straatje waar je normaal gesproken niet zomaar langskomt maar die de omweg meer dan waard is. Ook een geweldig restaurant – waar we zelfs twee keer gegeten hebben, afwisselend voor lunch en diner, is Fonda Don Antonio. Dit restaurant zit aan Plaza de Dolores en je kunt buiten op het terras eten, in de schaduw van de bomen. Typisch Cubaans eten, meestal omlijst met een leuke muziekgroep die son speelt en lekkere gegrilde vis. Niet spectaculair, maar vooral de lokatie maakte ons erg gelukkig.

Paladar Primos Twice, Calle Calvario #262 tussen Habana & Trinidad; kreeft voor $8. Fonda Don Antonio, Calle Aguilera entre Calvario y Reloj; $16 voor een lunch voor twee personen met een drankje erbij.

#7 Castillo del Morro

Na een of twee dagen de stad te hebben verkend, is het tijd om erop uit te trekken. In de omgeving van Santiago de Cuba liggen verschillende sights die leuk zijn om te bezoeken. Op deze manier konden wij gemakkelijk onze vijf dagen hier vullen! Een aanrader is een trip naar Castillo del Morro, een fort bij de ingang van de baai waarin Santiago ligt, op 10 kilometer van de stad. Nog leuker: combineer El Morro met Isla Granma (tip #8) en maak er een dagtrip van. Het gemakktelijkst is om vanuit Santiagde een taxi te regelen naar El Morro; wij betaalden na wat onderhandelen $15 voor een enkele reis. Terug hebben we meegelift met andere reizigers. Het fort zelf is gaaf en de uitzichten over de kust en baai zijn super.

Entree Castillo del Morro: $5.

#8 Caribische sferen op Isla Granma

Vanuit Castillo del Morro kun je de weg aflopen richting de pier (of beter gezegd: het steigertje) waar de boot naar Isla Granma vertrekt. Dit eiland ligt in de baai en kun je al zien liggen vanaf het fort El Morro. Je betaalt $1 per persoon voor de overtocht en staat dan in tien minuten op het eiland. Geinig verhaal: Jesus en ik reisden hier eind 2014 naartoe en het was de eerste keer in zijn leven dat hij op een boot stapte. Want er is een nationale wet die Cubanen doorgaans verbiedt op boten te varen – iets met de angst voor bootkapingen en de nabijheid van Florida… Het kleine veerpontje bij Santiago wordt dan ook altijd bevolkt door twee grote politiemannen met geweren! Maargoed, Isla Granma dus. Het is een schattig eiland, met veel pastelkleurige houten huizen en een bijzonder relaxt Caribisch sfeertje. Er zijn verschillende restaurants waar je lekker kunt lunchen met een groot bord garnalen, een koude Tukola of Cristal-biertje erbij en uitzicht over het water. Een perfect middagbesteding!

#9 Geweldig uitzicht vanaf La Gran Piedra

Zo’n 30 kilometer ten oosten van Santiago de Cuba ligt La Gran Piedra, een bergtop die 1200 meter hoog plotseling uit het landschap steekt. Vanuit Santiago regelden wij voor $40 een privétaxi die ons heen en terug bracht. De weg gaat echt héél steil omhoog, mooi door groene natuur en onderweg zie je aan het type bomen langs de weg dat je hoger en hoger komt. Ook was het boven wel echt een paar graden kouder dan in de stad – een vestje is dus geen overbodige luxe, want er waaien vaak wolken rond de top. Vanaf het bezoekerscentrum moet je nog een pad met flink wat treden afleggen en het laatste stukje klauter je langs ijzeren ladders omhoog naar de top. Hoog! Maar wow, wat een geweldig uitzicht heb je dan. Je kijkt vanaf La Gran Piedra uit over de volledige oostpunt van heel Cuba en kunt in de verte de kust zien liggen.

Entree voor La Gran Piedra: $2.

#10 Naar het strand van Siboney

Santiago de Cuba ligt niet ver van de kust, maar de stranden in de omgeving zijn eerlijk gezegd niet echt om over naar huis te schrijven. Niet de parelwitte palmstranden die je misschien voor ogen hebt. Het beste strand in de buurt is Playa Siboney, op zo’n 20 kilometer van Santiago. Je kunt La Gran Piedra en Siboney goed met elkaar combineren, dus eerst de rots beklimmen en daarna lekker afspoelen in zee. Je vindt er een grijzig zandstrand, rieten parasols en een baai waarin je kunt zwemmen. Ook zijn er langs de rand van het strand wat tentjes waar je wat te drinken of snacks kunt kopen.

Waar slapen in Santiago de Cuba?

Zoals genoemd bij tip #3 kun je slapen in staatshotel Casa Grande, met een goede lokatie en fijn dakterras. Zelf slaap ik in Cuba echter veel liever in casas particulares in plaats van in staatsgerunde hotels. Check ook dit artikel over casas particulares in Cuba dat ik eerder schreef. Wij sliepen in La Casona de San Jeronimo, een mooi oud koloniaal pand met patio in het oude centrum. La Casona kun je online echter niet reserveren, zoals veel casas in Cuba… Wil je graag van tevoren je casa vastleggen (wel aan te raden in het toeristische hoogseizoen!) dan zijn de volgende casas zeker een aanrader:

Casa Marta, Calle San Francisco #436, e/ Calvario & Carniceria, Santiago de Cuba
Een heel fijne casa met twee kamers, in het meest levendige deel van het oude centrum van Santiago de Cuba. De winkelstraat Calle Enramadas ligt om de hoek. Het is vooral eigenaresse Marta die een verblijf onvergetelijk maakt: ze was vroeger lerares Engels, dus als je Spaans niet zo goed is kun je hier perfect al je vragen stellen over dat rare Cuba. Ze kan ook helpen bij het regelen van vervoer en excursies in de stad, als je dat wilt. Er is een restaurant waar ’s avonds eten wordt geserveerd, of je kunt vragen naar de vele tips voor leuke en lekkere restaurants in de buurt. Boeken kan via Homestay.com – Casa Marta.

Hostal Heredia, Calle Heredia #564, e/ Paraiso & Barnada, Santiago de Cuba
Deze casa lijkt wel een kleinschalig boetiekhotel, met zijn vijf kamers en moderne artdeco inrichting. Heerlijk voor als je eens in een ander soort omgeving wilt slapen, in plaats van tussen de typisch Cubaanse tierelantijntjes. Het ontbijt wordt geserveerd op het dakterras en de locatie is vlakbij Plaza Cespedes, het hart van het oude centrum. Boeken kan via Homestay.com – Hostal Heredia.

Hostal Amanecer, Calle Santa Rita (Calle Diego Palacios) #465, Santiago de Cuba
Deze casa met koloniale uitstraling is ook een aanrader, wij sliepen hier zelf in 2017. Geweldige woonkamer, heel statig met donkere houten meubels en een mooie gekleurde tegelvloer. De casa ligt op vijf minuten lopen van Plaza Cespedes. Eigenaren Rosa & Juan zijn supervriendelijk en het ontbijt is top. Boeken kan via AirBnB – Hostal Amanecer.

Hoe kom je er?

Santiago de Cuba ligt in het oosten van Cuba, op zo’n duizend kilometer vanaf Havana. Reizigers die ‘maar’ twee weken naar Cuba gaan, blijven meestal in het westen van het eiland en maken een rondje langs Havana, Viñales en Trinidad. Heb je drie weken de tijd, reis dan zeker ook naar het oosten. Vanuit Trinidad kun je dan eerst een stop maken in Camagüey, vervolgens kiezen voor een bezoek aan de Sierra Maestra-bergen vanuit Bayamo en dan naar Santiago de Cuba. Vanuit Havana gaan er nachtbussen van Viazul naar Santiago, die er zo’n 15 uur over doen (kosten: $51 per persoon). Vanuit Camagüey doe je er met de Viazulbus 7 uur over en vanuit Bayamo 2 uur. Na Santiago de Cuba kun je doorreizen naar Baracoa – en dat moet je zeker doen, want het is mijn favoriete plek op Cuba! Daarover later nog een artikel. Let op: er gaan maar twee bussen per dag van Santiago naar Baracoa, eentje om 8 uur ’s ochtends en een om 2 uur ’s nachts. Zorg dus dat je die ochtendbus om 8 uur niet mist, want dan moet je erg lang wachten ;-)

---

Verder lezen over Cuba? Check ook deze artikelen:

> Mijn ideale route voor drie weken Cuba
> Reizen door Cuba: per huurauto of openbaar vervoer?
> Mijn Havana hotspots
> De vallei van Viñales

Ben je van plan om Santiago de Cuba te bezoeken tijdens je reis naar Cuba? Of ben je er al eens geweest en heb je nog aanvullende tips? Deel ze hieronder, vind ik leuk!

Dit artikel bevat affiliate links. Meer weten?