Internet in Cuba – hoe zit het nou precies?

In Cuba is een internetverbinding niet vanzelfsprekend. Veel reizigers zijn verbaasd om te ontdekken dat er in Cuba maar heel weinig wifi-mogelijkheden zijn. En ook al is de situatie de laatste jaren verbeterd, alsnog kun je je voor een reis naar Cuba maar beter voorbereiden op een digitale detox…! Vandaag vertel ik je precies wat de laatste stand van zaken is met betrekking tot internet in Cuba en geef ik je een handige lijst met alle plekken waar je wél online kunt.

Geen internet in Cuba…?

De volgende tekst komt uit mijn reisverslag tijdens mijn allereerste trip naar Cuba in december 2013:
“Geen internet. Het klinkt simpel, maar eenmaal in Cuba merkten wij pas hoe vaak we normaal gesproken even internetten, vooral op onze mobiel. Zou het vanmiddag tijdens de excursie gaan regenen? Geen Buienradar. Hoeveel graden wordt het morgen? Geen Weeronline. Wereldnieuws? Geen Nu.nl of andere nieuwsapp. We hoorden pas na twee dagen via-via dat Nelson Mandela was overleden. Even je mail checken? Nee. WhatsApp? Ook niet. Na terugkomst in Nederland ontplofte onze telefoon zowat van de WhatsApp-groepsberichten… Alleen even een fotootje naar huis sturen dan maar, van die jaloersmakende cocktail op de plaza? Neen. Kijken hoe laat de bus morgen vertrekt? Online een casa reserveren voor de volgende plaats? Reisblog bijhouden? Nee, nee en nee. Afkicken hoor, dat gebrek aan internet in Cuba! Echt even off the radar.”

Wel wifi, maar niet gratis

Ondertussen zijn we drieënhalf jaar verder en er is tegenwoordig op meer en meer plekken internet beschikbaar in Cuba. Vrijwel elke stad en elk dorp heeft nu een of meerdere wifi-spots: meestal vind je deze op het centrale dorpsplein. De plek is te herkennen aan het clubje Cubaanse jongeren (en westerse toeristen!) dat er rondhangt met hun smartphones, en de Cubanen die luid staan te videobellen met hun overzeese familieleden. Ook hebben meerdere Cubaanse staatsgerunde hotels tegenwoordig wifi, waar je ook als niet-gast gebruik van kunt maken. Toch blijft het een feit dat je niet zomaar even online kunt gaan, zoals wij in Europa gewend zijn. Gratis wifi-netwerken bestaan niet en online gaan kost wat moeite.

---

Wil je drie weken naar Cuba en ben je nog op zoek naar een goede route? Check dan dit artikel met Mijn ideale route voor drie weken Cuba.

Online via wifi in Cuba

Om op het Cubaanse wifi-netwerk te kunnen komen, heb je een internetkraskaart nodig van ETECSA, het internetstaatsbedrijf. Deze kun je kopen in een kantoor van ETECSA – in vrijwel elke stad te vinden. Er zijn twee verschillende vormen van wifi-netwerken waarmee je verbinding kunt maken in Cuba:

1. Via openbare wifi-hotspots van ETECSA. Deze bevinden zich vaak in de buitenlucht, in een park, voor de deur van een ETECSA-kantoor, etc.
2. Via de wifi-netwerken van staatshotels. Het netwerk waarmee je verbinding maakt heet dan niet WIFI_ETECSA maar draagt de naam van het hotel.

Internetkaarten van ETECSA

Voor allebei de manieren heb je dezelfde internetkraskaart nodig van ETECSA. Het is een pre-paid kaart die niet opnieuw opgeladen kan worden. Dus een wegwerpkaartje voor eenmalig gebruik. Vanaf het moment dat je voor het eerst verbinding maakt met een kaart, is deze 30 dagen geldig. Je kunt ze kopen bij kantoren van ETECSA, bij de receptie van staatshotels, op de Cubaanse vliegvelden en enkele andere toeristische plekken. Om een internetkraskaart van ETECSA te kopen heb je een paspoort nodig, zeker als je ze bij een officieel ETECSA-kantoor koopt. Vergeet deze dus niet mee te nemen, anders heb je voor niks een uur in de rij gestaan! ;-)

Er zijn kaarten te koop van 30 minuten, 1 uur en 5 uur. De prijs is $1 per uur, ongeacht welke kaart je koopt. Op sommige websites en blogs kom je vaak oud nieuws tegen: in 2015 was deze kaart nog $4.50 per uur, in 2016 $2.00 per uur en tegenwoordig dus $1.00. Overigens wordt de officiële prijs van $1 per uur bijna alleen in het kantoor van ETECSA zelf gehandhaafd; koop je je kaartje bij een staatshotel, dan is de prijs vaak hoger. Ook worden er op straat regelmatig kaartjes aangeboden door ‘tussenmannetjes’, die op deze manier wat extra geld bij proberen te verdienen. Mijn tip: gewoon kopen via zo’n mannetje, want om nou zelf een uur in de rij te staan voor $1 minder is de moeite echt niet.

De Cubanen zelf gebruiken deze prepaid kaarten tegenwoordig overigens nauwelijks meer. Zij gebruiken een permanente internetaccount van ETECSA, die Nauta heet. Deze account kan steeds opnieuw opgeladen worden. Dit kan ook gedaan worden vanuit het buitenland, waardoor veel overzeese familieleden de Nauta-accounts van hun naasten opladen en ze zo dus relatief goedkoop met elkaar kunnen bellen en videobellen.

---

Twijfel je nog tussen reizen door Cuba per huurauto of openbaar vervoer? In deze blog vind je alle voor- en nadelen!

Hoe werkt het?

Kras op de achterkant van je internetkaart de codes voor de loginnaam en het wachtwoord open. Verbinding maken met het netwerk in Cuba werkt vervolgens hetzelfde als in Nederland of de meeste andere landen:

1. Zet de wifi-functie aan op je mobiel
2. Maak verbinding met het netwerk (dus met WIFI_ETECSA bij een hotspot of met het hotelnetwerk)
3. Als je vervolgens je browser opent, krijg je het toegangsscherm te zien van Nauta
4. Hier vul je je gebruikersnaam (‘usuario’) en wachtwoord (‘clave’) in die op de kraskaart staan

Verbreken van de verbinding

Ondertussen ben ik al zeven keer in Cuba geweest en ik word steeds slimmer en efficiënter in mijn internetgebruik. Een van de beste tips die ik je kan geven, is dat je goed moet opletten bij het uitloggen als je klaar bent met het internet. Het verbreken van de verbinding werkt namelijk anders op een openbare wifi-spot dan in een hotel! En als je je hier niet bewust van bent, verspil je onnodig internetkrediet.

Dus: hoe ga je weer offline?

• In een publieke wifi-spot kun je de verbinding verbreken door gewoon je wifi-signaal uit te zetten. De verbinding is dan verbroken en je saldo wordt gestopt op de kraskaart.
• Maar: in een hotel werkt dit anders. Als je je wifi-signaal alleen maar uitzet, loopt het saldo op je kraskaart nog wel gewoon terug en heb je dus geen saldo meer als je de volgende keer inlogt. Om in een hotel goed af te sluiten moet je eerst in je browser naar pagina 1.1.1.1 gaan en kiezen voor de optie ‘cerrar sesión’. Daarna kun je je wifi-signaal uitzetten.

Foto: Paul Keller via Flickr Creative Commons

Tips om zoveel mogelijk uit je kraskaart te halen

De internetsnelheid in Cuba is erg laag, dus je bent al gauw lang bezig om een pagina te openen. Probeer daarom al zoveel mogelijk offline voor te bereiden van wat je op de mobiel wilt doen. Schrijf je e-mails en appjes in Notes, zet alvast wat foto’s klaar in Instagram en bereid een post met tekst en foto’s voor op Facebook – dat kan namelijk gewoon offline. Als je dan inlogt op wifi kun je deze dingen een voor een afwerken – let wel, de verbinding is niet zo snel als je gewend bent dus dit duurt wel even ;-) Nog een tip: maak je Facebookfoto’s eerst vast wat kleiner met een app als Image Size, zodat ze minder groot en zwaar zijn bij het uploaden. Ik kies meestal voor 600 x 450 pixels bij bewerking voor Facebook of 600 x 600 voor Instagram. Ohja, en een laatste advies: als het regent, is er zo goed als zeker een waardeloze wifi-verbinding. Beter even wachten tot het weer opklaart… Echt waar!

Nieuwe vormen van internet: online in je casa

Sommige Cubaanse casas particulares hebben een computer met een vaste internetverbinding, bijvoorbeeld als er een dokter of hooggeplaatste ambtenaar in de familie is. Dat is al enkele jaren zo en meestal is dit een dial up-modem die via een telefoonkabel over de zeebodem naar Venezuela loopt… en tergend landgaam werkt. Maar een vaste internetlijn is zelfs in Cuba ondertussen een beetje outdated. Want: enkele casas particulares hebben sinds kort ook een wifi-verbinding. Dit is een heel nieuw fenomeen en ik ben nog niet in een casa in Cuba geweest waar ik draadloos online kon – maar dit zal de komende jaren meer en meer voorkomen. Hopelijk kan ik dit jaar in augustus en september de eerste casa-verbindingen uittesten! Als je hier al ervaring mee hebt tijdens je reis naar Cuba, schrijf dan vooral een comment hieronder want ik lees het graag.

3G in Cuba?

Sinds het voorjaar van 2017 is ETECSA aan het experimenteren met een 3G-netwerk in Cuba. Het 3G-netwerk zorgt ervoor dat Cubanen sneller hun Nauta-email kunnen openen op hun telefoon, maar meer en meer toeristen kunnen er ook met hun eigen provider op roamen. Tegen stevige kosten natuurlijk, dat wel. Het laatste nieuws uit mei 2017 is dat er nu een aantal plaatsen zijn waar een 3G-netwerk beschikbaar is voor toeristen en zakenreizigers: in Havana, in de provinciale hoofdsteden en in toeristenresorts. Hier vind je een artikel over 3G-dekking in Cuba met actuele kaart. Is het belangrijk om online te zijn en heb je er geld voor over, informeer dan bij je Nederlandse provider of je een internetbundel voor Cuba kunt aanschaffen. Prijzen hiervoor verschillen per provider, maar dit is bijvoorbeeld €5 per dag voor 30MB bij Vodafone of €30 per week voor 50MB bij T-Mobile. Een stuk duurder dan de kraskaarten, maar je hoeft dan niet persé naar een dorpsplein als je online wilt.

---

Misschien vind je dit artikel ook leuk: Mijn favoriete casas particulares in Cuba.

Tip voor videobellen in Cuba

Natuurlijk is het leuk om even naar huis te bellen vanuit Cuba, iets wat we tegenwoordig enorm gewend zijn. Even videobellen, zwaaien naar de thuisblijvers… Maar: programma’s als FaceTime, Skype en WhatsApp Bellen werken niet in Cuba. Als je graag wilt videobellen met thuis, raad ik je aan de app IMO te installeren. Deze werkt wél en vrijwel alle Cubanen gebruiken deze app om met hun overzeese familie te bellen. Beide personen moeten IMO op hun mobiel installeren om met elkaar te kunnen bellen, dus al even regelen voor de reis dus. Jesús en ik gebruiken IMO wekelijks om met elkaar te bellen en dit werkt heel goed! Je kunt IMO downloaden voor de iPhone en voor Android.

Lijst met handig gelegen wifi-spots

Als laatste geef ik je graag een lijst met alle handig gelegen plekken in Cuba waar je online kunt bij een openbare wifi-spot. Let wel: de wifi-spots worden vaak door héél veel mensen gebruikt, waardoor de verbindingen soms wel een tikje traag zijn. Of ook gewoon even helemaal niet werken. Tja, het is en blijft Cuba ;-) En onderstaande lijst bevat niet ALLE wifi-spots, maar wel degenen die voor toeristen handig gelegen zijn. De volledige lijst vind je hier op de website van ETECSA.

Locatie: Havana
Havana Vieja: Plaza de Armas
Havana Centro: op de hoek van de Malecón en Paseo
Havana Centro: Malecón – rondom Hotel Deauville
Havana Centro: Malecón – rondom Restaurant Castropoll
Havana Centro: Malecón – rondom Restaurant Abadía
Havana Vedado: La Rampa – tussen de Malecón en bioscoop Cine Yara
Havana Vedado: rondom ijswinkel Coopelia

Zoals in bovenstaande lijst opvalt: in Havana Vieja is maar een wifi-spot te vinden en deze is ook nog eens heel erg traag. Gelukkig vind je in Havana Vieja wel een aantal vier- en vijfsterren hotels met een wifi-verbinding: o.a. Hotel Iberostar Parque Central, Hotel Inglaterra en Hotel Santa Isabel. Ze verkopen hier ook ETECSA-kaarten, maar wel voor een hogere prijs dan bij ETECSA zelf. Ik raad je aan om ergens anders je internetkaartjes te kopen en dan gewoon in de hotellobby in te loggen. Dat is goedkoper en vaak kraait er geen haan naar als je daar gewoon gaat zitten met je mobiel.

Locatie: Viñales
Centrale dorpsplein in Viñales
Cafeteria Las Cubanitas in Viñales

Locatie: Trinidad
Parque Céspedes in Trinidad
Op de trappen van de Casa de la Música in Trinidad 

Locatie: Varkensbaai
Het Parque Municipio in Playa Larga

Locatie: Cienfuegos
Parque Martí in Cienfuegos
Rápido Punta Gorda in Cienfuegos
Parque Villuendas in Cienfuegos

Locatie: Santa Clara
Parque Leoncio Vidal in Santa Clara
Plaza de la Revolución Ernesto Guevara in Santa Clara

Locatie: Sancti Spíritus
Parque Serafín Sánchez in Sancti Spiritus

Locatie: Camagüey
Parque Agramonte in Camagüey
Plaza del Gallo in Camagüey
Plaza de los Trabajadores in Camagüey
Parque del Amor in Camagüey

Locatie: Bayamo
Parque Céspedes in Bayamo

Locatie: Gibara
Plaza de la Cultura in Gibara

Locatie: Holguín
Parque Calixto García in Holguín
Loma de la Cruz in Holguín
Vliegveld Frank Pais in Holguín

Locatie: Santiago de Cuba
Parques Céspedes in Santiago
Plaza de Marte in Santiago
El Paseo La Alameda (Avenida Jesus Menendez) in Santiago
Restaurante Siboney
Parque Cobre

Locatie: Baracoa
Parque Central in Baracoa
Cafetería El Parque in Baracoa

ETECSA-kantoren

Verder geef ik je hier ook een lijst met de adressen van handig gelegen ETECSA kantoren, waar je kraskaarten kunt kopen en waar je vaak ook op enkele vaste computers online kunt. De volledige lijst met alle kantoren kun je vinden op de website van ETECSA. Houd wel rekening met de openingstijden van ETECSA, die meestal zijn: geopend tussen 8.30 en 19.00 uur.

Havana Vieja
Telepunto Obispo y Habana
Adres: Obispo No. 351 e/ Habana y Compostela. Habana Vieja

Viñales
Centro Multiservicios Viñales
Adres: C. Fernández No. 3 e/ S. Cisneros y R. Trejo, Viñales 

Cienfuegos
> Telepunto Cienfuegos
Adres: Calle 31 e/ 54 y 56, Cienfuegos
> Centro Multiservicios Boulevard
Adres: Av. 54 e/ 35 y 37, Cienfuegos

Trinidad
Telepunto Trinidad
Adres: Lino Pérez No. 274 e/ José Martí y Miguel Calzada, Trinidad

Santa Clara
Telepunto Villa Clara
Adres: Martha Abreu esq. a Villuendas, Santa Clara

Varadero
Centro Multiservicios – Aeropuerto Internacional Varadero
Adres: Carretera a Regalito Km 5 1/2 Aeropuerto Juan Gualberto Gómez, Matanzas

Remedios
Centro Multiservicios Remedios
Adres: Máximo Gómez No. 96 e/ Alejandro del Río y Andrés del Río, Remedios

Sancti Spíritus
Telepunto Sancti Spiritus
Adres: Independencia Sur No. 10 e/ Cervantes y Honorato del Castillo, Sancti Spiritus

Camagüey
> Telepunto Camaguey
Adres: República s/n e/ San José y San Martín, Camagüey
> Centro Multiservicios Camaguey
Adres: Ignacio Agramonte No. 442, e/ López Recio y Plaza de los Trabajadores, Camagüey

Santiago de Cuba
> Centro Multiservicios Parque Céspedes
Adres: Heredia s/n, esq. a Santo Tomás, Santiago de Cuba
> Centro Multiservicios Alameda
Adres: Av. Jesús Menéndez No. 603 e/ José A. Saco y Callejón Cuba, Santiago de Cuba

Baracoa
> Centro Multiservicios Baracoa
Adres: Maceo esq. a Rafael Trejo, Baracoa
> Joven Club: Baracoa I
Adres: Martí #207 % Coronel Galano y Céspedes

Holguín
Sala de Internet Holguín
Adres: Martí No. 122 e/ Mártires y Máximo Gómez, Holguín

Gibara
Joven Club: Gibara III
Adres: Calle 26 No.4312A Velasco, Gibara

Bayamo
Telepunto Bayamo
Adres 109 e/ Saco y Figueredo, Bayamo 

Headerfoto boven artikel: Axel Drainville via Flickr Creative Commons

---

Tot zover de tips voor internetgebruik in Cuba! Heb je aanvullingen of verbeteringen? Geef het vooral door in de comments hieronder zodat ik dit artikel up to date kan houden!